हा मानवी गटांचा त्यांच्या पर्यावरणाशी संवाद आहे
उत्तर आहे: सभ्यता.
सभ्यता म्हणजे मानवी गटांचा त्यांच्या पर्यावरणाशी संवाद. या परस्परसंवादाद्वारे, समाज विकसित होतात आणि वाढतात, धार्मिक, बौद्धिक, सामाजिक, शहरी किंवा राजकीय प्रभाव निर्माण करतात. संसाधने मिळविण्यासाठी, तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यासाठी, पायाभूत सुविधा निर्माण करण्यासाठी आणि संस्कृतीचे पालनपोषण करण्यासाठी लोक त्यांच्या पर्यावरणाशी संवाद साधतात त्यामध्ये हे प्रभाव दिसून येतात. त्यांची जीवनशैली सुधारण्यासाठी ते ज्या प्रकारे मर्यादित संसाधने वापरतात त्यावरून मानव आणि त्यांचे पर्यावरण यांच्यातील संबंध दिसून येतात. उदाहरणार्थ, किनारी भागात राहणारे लोक अन्न आणि ऊर्जा स्त्रोतांसाठी समुद्रावर अवलंबून असतात; जे रखरखीत प्रदेशात राहतात त्यांना अनेकदा मर्यादित पाणीपुरवठ्याचा सामना करण्यासाठी मार्ग शोधावे लागतात; जे शहरी भागात राहतात त्यांनी प्रदूषण पातळीचे व्यवस्थापन करणे आवश्यक आहे; आणि जे ग्रामीण भागात राहतात त्यांना जमिनीची झीज आणि मातीची धूप सहन करावी लागते. मानवी समाज सतत त्यांच्या पर्यावरणाशी जुळवून घेत असतो कारण ते काळानुसार बदलत असतात. मानव आणि त्यांचे पर्यावरण यांच्यातील परस्परसंवाद समजून घेऊन, आपण नैसर्गिक जगावर आपला प्रभाव अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेऊ शकतो आणि आपण सकारात्मक फरक कसा आणू शकतो.
